Nauka w Polsce jest obowiązkowa do ukończenia 18. roku życia lub do ukończenia szkoły ponadpodstawowej. Kwestie przyjmowania do szkół uczniów przybywających do Polski z zagranicy reguluje ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r. poz. 900), zwana dalej ustawą oraz rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw (tekst jednolity: Dz. U. 2020 r. poz. 1283 z późn. zm.), zwane rozporządzeniem.
Uczeń, który ukończył 8-letnią szkołę podstawową, może zostać przyjęty do klasy pierwszej publicznej lub niepublicznej szkoły ponadpodstawowej, tj. do liceum ogólnokształcącego, technikum, branżowej szkoły I stopnia. Zasady rekrutacji do szkoły niepublicznej, w tym zasady przyjmowania cudzoziemców, określone są w statucie danej szkoły (art. 172 ust. 2 pkt 7 ustawy). Należy o nie pytać dyrektora szkoły.
Do klasy pierwszej publicznej szkoły ponadpodstawowej przyjmuje się kandydatów, którzy posiadają świadectwo ukończenia szkoły podstawowej, a w przypadku kandydatów do technikum i szkoły branżowej – także zaświadczenie lekarskie zawierające orzeczenie o braku przeciwskazań zdrowotnych do podjęcia praktycznej nauki zawodu (§ 6 rozporządzenia).
Każdy uczeń, w tym uczeń niebędący obywatelem polskim, jest przyjmowany do klasy pierwszej publicznej szkoły ponadpodstawowej na podstawie wyników rekrutacji, natomiast w trakcie roku szkolnego – na podstawie dokumentów. Przyjmowanie do wyższych klas szkół ponadpodstawowych odbywa się przez cały rok szkolny. Dyrektor może przyjąć ucznia do szkoły, jeśli szkoła dysponuje wolnymi miejscami.
Na pierwszym etapie rekrutacji brane są pod uwagę łącznie następujące kryteria: wyniki egzaminu ósmoklasisty; wymienione na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej oceny z języka polskiego i matematyki oraz dwóch obowiązkowych przedmiotów ustalonych przez dyrektora szkoły, brane pod uwagę w danym oddziale tej szkoły; świadectwo ukończenia szkoły podstawowej z wyróżnieniem oraz szczególne osiągnięcia ucznia wymienione na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej (art. 134 ust. 2 ustawy).
W szkołach ponadpodstawowych może być organizowana rekrutacja uzupełniająca, tzw. druga tura rekrutacji. W województwie dolnośląskim terminy rekrutacji, w tym terminy składania dokumentów, dostępne są na stronie Kuratorium Oświaty we Wrocławiu w zakładce Rekrutacja lub bezpośrednio pod linkiem: https://www.kuratorium.wroclaw.pl/category/szkoly-i-placowki/rekrutacja/.
Uczeń przybywający z zagranicy, który nie zdawał w Polsce egzaminu ósmoklasisty i nie ma wyników z tego egzaminu, nie może przystąpić do postępowania rekrutacyjnego, ani w wersji papierowej, ani w wersji elektronicznej, gdyż nie spełnia „łącznie” wszystkich kryteriów rekrutacji określonych w ustawie. To nie oznacza, że taki uczeń nie może zostać przyjęty do szkoły ponadpodstawowej. Po zakończonej rekrutacji oraz w trakcie całego roku szkolnego, dyrektor szkoły, do której aplikuje się o przyjęcie, może przyjąć ucznia do szkoły w miarę wolnych miejsc. Do wybranej szkoły należy złożyć podanie o przyjęcie do szkoły wraz z dokumentami (nostryfikacja dokumentów nie jest wymagana).
W przypadku braku dokumentów uczeń przybywający z zagranicy może być przyjęty do szkoły na podstawie oświadczenia rodzica (lub pełnoletniego ucznia), złożonego w formie ustnej lub pisemnej, zawierającego informację o wieku ucznia i sumie lat nauki szkolnej oraz na podstawie rozmowy kwalifikacyjnej, którą z uczniem przeprowadza dyrektor szkoły (§ 11 i § 12 rozporządzenia).
W województwie dolnośląskim informacje o wolnych miejscach w klasach pierwszych będą dostępne na stronie internetowej Kuratorium Oświaty we Wrocławiu w zakładce Rekrutacja: https://kowroc.pl/wolne-miejsca, po przekazaniu ich na tę stronę przez komisje rekrutacyjne szkół. Wolne miejsca w szkołach ponadpodstawowych przysługują wszystkim kandydatom do szkoły, bez względu na ich obywatelstwo. Można także samodzielnie szukać wolnych miejsc w szkołach. Baza dolnośląskich szkół (publicznych oraz niepublicznych) jest dostępna na stronie internetowej Kuratorium Oświaty we Wrocławiu, w zakładce Szkoły i placówki – Baza szkół i placówek lub pod linkiem: https://edu.kuratorium.wroclaw.pl/?m_top=1&m_cen=1. W bazie szkół należy wybrać parametry wyszukiwania, np. Miejscowość, Powiat, Typ jednostki: liceum ogólnokształcące, technikum, branżowa szkoła I stopnia oraz Publiczność (publiczna lub niepubliczna). W bazie wskazano nazwę i adres szkoły oraz numer telefonu do szkoły.
Jeżeli osoba, która ukończyła za granicą szkołę średnią, posiada świadectwo ukończenia tej szkoły, to może w Polsce kontynuować naukę w publicznej lub niepublicznej szkole policealnej lub kształcić się w formach pozaszkolnych, np. na kwalifikacyjnych kursach zawodowych, a jeśli zdała maturę – może iść na studia. O zasady rekrutacji na studia należy pytać na wybranej uczelni wyższej.
Każdy słuchacz przyjmowany do szkoły policealnej musi posiadać wykształcenie średnie lub średnie branżowe oraz zaświadczenie lekarskie zawierające orzeczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia praktycznej nauki zawodu (art. 136 ust. 1 ustawy). Typy szkół, jakie należy ukończyć, aby uzyskać wykształcenie średnie lub średnie branżowe, wskazuje art. 20 ust. 3 i 4 ustawy. Świadectwo szkoły średniej ukończonej za granicą musi być w Polsce nostryfikowane (§ 2 pkt 3 i § 6 pkt 4 rozporządzenia).
Z kolei kwalifikacyjny kurs zawodowy jest to kurs, którego program nauczania uwzględnia podstawę programową kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego w zakresie jednej kwalifikacji. Jego ukończenie umożliwia przystąpienie do egzaminu zawodowego w zakresie tej kwalifikacji. Kursy takie mogą być prowadzone przez: publiczne oraz niepubliczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą, oraz w zakresie innych zawodów przypisanych do branż, do których należą zawody, w których kształci szkoła; publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego i centra kształcenia zawodowego; instytucje rynku pracy, prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową oraz podmioty prowadzące działalność oświatową, posiadające akredytację, zgodnie z art. 117 ust. 2 ww. ustawy.
Komunikaty dla osób, które są zainteresowane podjęciem kształcenia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych można znaleźć na stronie internetowej Kuratorium Oświaty we Wrocławiu kuratorium.wroclaw.pl w zakładce: Kształcenie i wychowanie → Kształcenie ustawiczne → Kwalifikacyjne Kursy Zawodowe (KKZ) oraz na stronach Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej we Wrocławiu (oke.wroc.pl)
i Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (cke.gov.pl).
Absolwent branżowej szkoły I stopnia może kontynuować naukę w publicznej lub niepublicznej branżowej szkole II stopnia albo publicznym lub niepublicznym liceum ogólnokształcącym dla dorosłych. Każdy słuchacz przyjmowany do branżowej szkoły II stopnia musi posiadać wykształcenie zasadnicze branżowe oraz zaświadczenie lekarskie zawierające orzeczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia praktycznej nauki zawodu (art. 135 ust. 1 ustawy). Świadectwo szkoły ukończonej za granicą musi być w Polsce nostryfikowane (§ 2 pkt 3 i § 6 pkt 3 rozporządzenia).
Uczeń przybywający z zagranicy może zostać przyjęty do liceum ogólnokształcącego dla dorosłych na podstawie dokumentów, jeżeli szkoła dysponuje wolnymi miejscami (§ 7 rozporządzenia).
